Μετά από δύο χρόνια αιματηρού πολέμου, Ισραήλ και Χαμάς υπέγραψαν την πρώτη φάση του σχεδίου του Αμερικανού προέδρου για εκεχειρία, απελευθέρωση ομήρων και ανοικοδόμηση.
Στις 12 το μεσημέρι της Πέμπτης 9 Οκτωβρίου 2025, υπογράφηκε μία συμφωνία που μπορεί να αλλάξει το τοπίο στη Μέση Ανατολή. Το Ισραήλ και η Χαμάς συμφώνησαν για την πρώτη φάση του 20-σημείων σχεδίου του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, θέτοντας τέρμα - τουλάχιστον προσωρινά - σε έναν διετή πόλεμο που ταρακούνησε όχι μόνο τη Γάζα αλλά ολόκληρη την περιοχή.
Η Γέννηση της Συμφωνίας
Η ιστορική συμφωνία προέκυψε από έμμεσες διαπραγματεύσεις στην Αίγυπτο, μόλις μία ημέρα μετά τη συμπλήρωση της δεύτερης επετείου της επίθεσης της Χαμάς στο Ισραήλ, που πυροδότησε την καταστροφική ισραηλινή επίθεση στη Λωρίδα της Γάζας. Ο Τραμπ είχε παρουσιάσει το σχέδιό του στις 29 Σεπτεμβρίου, προβλέποντας κατάπαυση του πυρός, απελευθέρωση ομήρων, σταδιακή απόσυρση του ισραηλινού στρατού και αφοπλισμό της Χαμάς.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η εκεχειρία τέθηκε σε εφαρμογή επί του πεδίου στη Λωρίδα της Γάζας αμέσως μετά την υπογραφή της συμφωνίας. Η επιλογή του συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος δεν ήταν τυχαία - σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα Financial Times, ο Τραμπ ήθελε να συγχρονίσει τη συμφωνία με την ανακοίνωση του νικητή του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης, προφανώς ελπίζοντας σε υποψηφιότητα για το επόμενο έτος.
Οι Βασικοί Όροι της Συμφωνίας
Απελευθέρωση Ομήρων σε 72 Ώρες
Το πιο κρίσιμο στοιχείο της συμφωνίας είναι η απελευθέρωση των ομήρων. Από τους 48 ομήρους που κρατά η Χαμάς, οι 20 εκτιμάται ότι είναι ακόμη ζωντανοί. Σύμφωνα με τη συμφωνία, όλοι οι ζωντανοί όμηροι θα απελευθερωθούν μονομιάς εντός 72 ωρών από την έγκριση της συμφωνίας από την ισραηλινή κυβέρνηση. «Θα έχουν επιστρέψει μέχρι τη Δευτέρα», δήλωσε με σιγουριά ο Τραμπ.
Οι περισσότεροι από τους ομήρους είναι Ισραηλινοί πολίτες, ενώ τρεις έχουν καταγωγή από την Ταϊλάνδη, ένας από την Τανζανία και ένας από το Νεπάλ. Δύο από αυτούς που εκτιμάται ότι είναι νεκροί είναι διπλής υπηκοότητας (ΗΠΑ-Ισραήλ). Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου έγραψε συγκινητικά: «Με τη βοήθεια του Θεού θα τους φέρουμε όλους σπίτι».
Ανταλλαγή με Παλαιστίνιους Κρατούμενους
Το αντάλλαγμα για την απελευθέρωση των ομήρων είναι η αποφυλάκιση 250 Παλαιστινίων που είχαν καταδικαστεί σε ποινές ισόβιας κάθειρξης, καθώς και άλλων 1.700 ανθρώπων που είχαν συλληφθεί από τις ισραηλινές δυνάμεις μετά το ξέσπασμα του πολέμου.
Η λίστα των Παλαιστινίων κρατουμένων περιλαμβάνει μερικές από τις πιο εξέχουσες προσωπικότητες που είχαν θεωρηθεί «ανέφικτες» σε προηγούμενες διαπραγματεύσεις, όπως ο Μαρουάν αλ-Μπαργκούτι, ηγετική μορφή του κινήματος Φατάχ, και ο Αχμέτ Σαατάτ, αρχηγός του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Και οι δύο εκτίουν πολλαπλές ισόβιες ποινές για συμμετοχή σε επιθέσεις κατά Ισραηλινών.
Στρατιωτική Απόσυρση
Μόλις το Ισραήλ εγκρίνει τη συμφωνία - κάτι που έγινε σήμερα με απόφαση της κυβέρνησης - πρέπει να αποσυρθεί στη συμφωνημένη γραμμή, γνωστή ως «κίτρινη γραμμή», εντός λιγότερο από 24 ώρες. Παρουσιάστηκαν χάρτες για την απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων, τα οποία θα αναδιαταχθούν σε νέα γραμμή εντός της Λωρίδας της Γάζας, διατηρώντας τον έλεγχο περίπου του 53% της περιοχής.
Τα Ανοιχτά Ζητήματα
Παρά την ιστορική σημασία της συμφωνίας, κρίσιμες λεπτομέρειες παραμένουν αδιευκρίνιστες. Το μεγαλύτερο ερωτηματικό αφορά το μέλλον της Γάζας: ποιος θα διοικήσει τον παλαιστινιακό θύλακο όταν τελειώσει ο πόλεμος;
Ο Νετανιάχου, ο Τραμπ, και οι δυτικές και αραβικές χώρες έχουν αποκλείσει οποιονδήποτε ρόλο για τη Χαμάς, που διοικεί τη Γάζα από το 2007. Το σχέδιο Τραμπ προβλέπει ρόλο για την Παλαιστινιακή Αρχή, αλλά μόνο αφού υποβληθεί σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις. Η Χαμάς, από την πλευρά της, έχει δηλώσει ότι θα παραδώσει τη διακυβέρνηση μόνο σε κυβέρνηση τεχνοκρατών που θα επιβλέπεται από την Παλαιστινιακή Αρχή και θα στηρίζεται από αραβικές χώρες.
Το ζήτημα του αφοπλισμού της Χαμάς παραμένει εξίσου αμφιλεγόμενο. Η Χαμάς μέχρι στιγμής αρνείται να συζητήσει την απαίτηση του Ισραήλ να παραδώσει τα όπλα της, υποστηρίζοντας ότι δεν θα το κάνει όσο οι ισραηλινές δυνάμεις καταλαμβάνουν παλαιστινιακή γη.
Η Επιτροπή Ειρήνης και ο Ρόλος του Τραμπ
Το επόμενο στάδιο του σχεδίου Τραμπ προβλέπει τη δημιουργία μιας «Επιτροπής Ειρήνης», ενός διεθνούς φορέα που θα παίξει ρόλο στη μεταπολεμική διοίκηση της Γάζας. Την επιτροπή θα ηγείται ο ίδιος ο Τραμπ και θα περιλαμβάνει τον πρώην Βρετανό πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ, γεγονός που προκαλεί αντιδράσεις στην παλαιστινιακή πλευρά.
«Θεωρούμε ότι η Γάζα θα γίνει τόπος πολύ πιο ασφαλής, θα ανοικοδομηθεί, και άλλες χώρες στην περιοχή θα βοηθήσουν να ανοικοδομηθεί, καθώς διαθέτουν τεράστια πλούτη και θέλουν να γίνει», δήλωσε ο Τραμπ, προσθέτοντας ότι οι ΗΠΑ θα συμμετάσχουν για να εγγυηθούν την επιτυχία και τη διατήρηση της ειρήνης.
Ο Αμερικανός πρόεδρος έκανε και μια εντυπωσιακή δήλωση: θεωρεί ότι και το Ιράν πρέπει να αποτελέσει «μέρος» της ειρηνευτικής διαδικασίας, χωρίς όμως να γίνει πιο συγκεκριμένος.
Η Αντίδραση της Χαμάς
Παρά την υπογραφή της συμφωνίας, η Χαμάς παραμένει επιφυλακτική. Ο επικεφαλής διαπραγματευτής της, Χαλίλ αλ Χάγια, τόνισε ότι το κίνημα θέλει «εγγυήσεις» από τον Τραμπ και τους μεσολαβητές ότι ο πόλεμος «θα τελειώσει μια για πάντα». «Δεν εμπιστευόμαστε το Ισραήλ», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Η Χαμάς επιβεβαίωσε ότι κατέληξε σε συμφωνία για να τελειώσει ο πόλεμος, η οποία περιλαμβάνει απόσυρση του Ισραήλ από τη Γάζα και ανταλλαγή ομήρων-κρατουμένων, και κάλεσε τον Τραμπ και τις εγγυήτριες χώρες να διασφαλίσουν ότι το Ισραήλ θα εφαρμόσει πλήρως την εκεχειρία.
Το Όραμα Τραμπ για τη Μέση Ανατολή
Για τον Τραμπ, αυτή η συμφωνία είναι πολύ περισσότερο από μια απλή εκεχειρία. «Είναι πολύ καλό για το Ισραήλ, για τις αραβικές χώρες, για τις ΗΠΑ», τόνισε. «Πρόκειται για κάτι περισσότερο από την ειρήνη στη Γάζα. Πρόκειται για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή».
Ο Αμερικανός πρόεδρος σημείωσε ότι «όλος ο κόσμος συμμετείχε για να κλειστεί αυτή η συμφωνία», επισημαίνοντας τη συμβολή πολλών χωρών που «δεν φαντάζεστε». Οι αραβικές χώρες που στηρίζουν το σχέδιο λένε ότι αυτό πρέπει να οδηγήσει σε τελική ανεξαρτησία για παλαιστινιακό κράτος - κάτι που ο Νετανιάχου δηλώνει ότι δεν θα συμβεί ποτέ, δημιουργώντας ένα επιπλέον εμπόδιο στη μακροπρόθεσμη ειρήνη.
Ο Τραμπ αναμένεται να ταξιδέψει στην Αίγυπτο τις επόμενες μέρες, ενδεχομένως την Παρασκευή, ενώ ο Νετανιάχου τον έχει προσκαλέσει να μιλήσει στο ισραηλινό κοινοβούλιο - μια πρόσκληση που ο Τραμπ δήλωσε διατεθειμένος να δεχτεί.
Ένα Εύθραυστο Όραμα
Η επιτυχημένη ολοκλήρωση της συμφωνίας θα σημάνει τη μεγαλύτερη διπλωματική επιτυχία για τον Τραμπ μέχρι στιγμής, ο οποίος ανέλαβε καθήκοντα τον Ιανουάριο υποσχόμενος να τερματίσει γρήγορα τους πολέμους στη Γάζα και την Ουκρανία, μόνο για να διαπιστώσει ότι είναι δυσκολότερο από ό,τι περίμενε.
Στη Γάζα, οι κάτοικοι υποδέχτηκαν την ανακοίνωση της εκεχειρίας με συγκίνηση. Στη βόρεια πλευρά της Λωρίδας, πολλοί δεν είχαν ακόμα ενημερωθεί, καθώς το ίντερνετ και το ρεύμα έχουν διακοπεί εδώ και καιρό. Δημοσιογράφοι βγήκαν στους σκοτεινούς δρόμους για να μεταφέρουν την είδηση σε έναν λαό που έχει υποφέρει ανείπωτα τα τελευταία δύο χρόνια.
Ωστόσο, πολλά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα. Η συμφωνία είναι εύθραυστη, γεμάτη αβεβαιότητες και αντιφάσεις. Το μέλλον της Γάζας, ο αφοπλισμός της Χαμάς, το παλαιστινιακό κράτος - όλα αυτά είναι ζητήματα που μπορούν να ανατρέψουν την εκεχειρία. Αλλά για πρώτη φορά μετά από δύο χρόνια αίματος και καταστροφής, υπάρχει ελπίδα. Και αυτό, από μόνο του, είναι κάτι...
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Κάνε σχόλιο